11 ερωτήσεις-απαντήσεις για γρήγορη συνταξιοδότηση

Διπλό σύστημα ισχύει για την αναγνώριση των πλασματικών ετών ασφάλισης στα ταμεία κύριας και επικουρικής ασφάλισης. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι υποψήφιοι συνταξιούχοι πρέπει να βάλουν το χέρι στην τσέπη και να εξαγοράσουν τα έτη ασφάλισης, ενώ σε άλλες η αναγνώριση γίνεται δωρεάν και επομένως είναι πιο συμφέρουσα.
Το υπουργείο Εργασίας έδωσε χθες στη δημοσιότητα έναν αναλυτικό οδηγό με ερωτήσεις και απαντήσεις, ώστε να γνωρίζουν οι ασφαλισμένοι πώς θα αναγνωρίσουν τα πλασματικά έτη.
1 Ερώτηση: Πόσα χρόνια μπορεί να αναγνωρίσει ο εργαζόμενος;
Απάντηση: Ενας εργαζόμενος που θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2011 μπορεί να αναγνωρίσει μέχρι 4 χρόνια. Οποιος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2012 μπορεί να αναγνωρίσει μέχρι 5 χρόνια, το 2013 μέχρι 6 χρόνια και από το 2014 και μετά μέχρι 7 χρόνια.
2 Ερώτηση: Ποιοι είναι οι νέοι χρόνοι που αναγνωρίζονται για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και την προσαύξηση της σύνταξης;
Απάντηση: Με τον νέο ασφαλιστικό νόμο παρέχεται η δυνατότητα αναγνώρισης χρόνων ασφάλισης με τους οποίους ο εργαζόμενος διευκολύνεται για να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα αλλά και σε περιπτώσεις για να προσαυξήσει τη σύνταξή του.
Μέχρι σήμερα οι χρόνοι που μπορούσαν να αναγνωρίσουν ήταν περιορισμένοι (στρατός, γονική άδεια, χρόνος ανατροφής παιδιών κ.λπ.) και δεν αφορούσαν το σύνολο των περιπτώσεων αλλά ειδικές κατηγορίες.
Με τις νέες ρυθμίσεις ο ασφαλισμένος μπορεί να αναγνωρίσει επιπλέον:
Τον χρόνο επιδοτούμενης ανεργίας μέχρι 300 ημέρες (1 έτος) ανεξάρτητα από την περίοδο που πραγματοποιήθηκε η επιδότηση ανεργίας.
Τον χρόνο επιδοτούμενης ασθένειας και μέχρι 300 ημέρες (1 έτος) ανεξάρτητα από την περίοδο που έλαβε χώρα η ασθένεια.
Τον χρόνο σπουδών σε μέσες, ανώτερες και ανώτατες σχολές.
Τον χρόνο ανεργίας για τον οποίο δεν έχει επιδοτηθεί ο εργαζόμενος ή παρουσιάζεται γενικώς κενό ασφάλισης, μετά όμως την υπαγωγή στην ασφάλιση οποιουδήποτε ταμείου.
Τον χρόνο απουσίας από την εργασία για τις μητέρες λόγω κύησης και λοχείας και μέχρι 119 ημέρες.
Τον χρόνο απεργίας για τον οποίο υπάρχει κενό ασφάλισης.
Τον πλασματικό χρόνο για τα παιδιά ανεξάρτητα από την ημερομηνία γέννησής τους, ο οποίος ανέρχεται σε 1 χρόνο για ένα παιδί, 3 χρόνια για 2 παιδιά και 5 χρόνια για 3 παιδιά.
Τον χρόνο άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας και μέχρι 8 χρόνια πριν από την εγγραφή του επαγγελματία στον ΟΑΕΕ, εφόσον δεν έχουν καταβληθεί εισφορές.
3 Ερώτηση: Ποιοι έχουν δικαίωμα να αναγνωρίσουν τους νέους «πλασματικούς» χρόνους;
Απάντηση: Οι νέοι «πλασματικοί» χρόνοι αναγνωρίζονται μόνο από εκείνους που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά. Αντίθετα όσοι θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 αναγνωρίζουν τους χρόνους που ίσχυαν με τους προηγούμενους νόμους (π.χ. στρατιωτική θητεία, χρόνος ανατροφής παιδιών κ.λπ.).
4 Ερώτηση: Τα «πλασματικά» χρόνια αναγνωρίζονται μόνο σε ταμεία κύριας ασφάλισης ή και στα επικουρικά;
Απάντηση: Τα «πλασματικά» χρόνια αναγνωρίζονται και στα επικουρικά ταμεία με τις ίδιες προϋποθέσεις που αναγνωρίζονται στα ταμεία κύριας ασφάλισης. Οι εισφορές βέβαια για την αναγνώριση χρόνου στα επικουρικά ταμεία είναι πολύ μικρότερες (στις περισσότερες περιπτώσεις 6% επί των συντάξιμων αποδοχών).
5 Ερώτηση: Σε ποιες περιπτώσεις δεν καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές για την αναγνώριση των πλασματικών ετών ασφάλισης;
Απάντηση: Χωρίς την καταβολή εισφορών αναγνωρίζεται ο χρόνος της επιδοτούμενης ανεργίας και μέχρι 300 ημέρες, ο χρόνος επιδοτούμενης ασθένειας και μέχρι 300 ημέρες, ο χρόνος κύησης και λοχείας για τις μητέρες και μέχρι 119 ημέρες και ο χρόνος συνταξιοδότησης με αναπηρική σύνταξη. Αντίθετα για όλους τους άλλους χρόνους που αναγνωρίζονται καταβάλλονται εισφορές.
6 Ερώτηση: Πώς αναγνωρίζονται τα χρόνια σπουδών;
Απάντηση: Ο χρόνος σπουδών, σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές, ο χρόνος μαθητείας και ο χρόνος φοίτησης σε μέσες επαγγελματικές σχολές αναγνωρίζονται με την καταβολή εισφορών που αντιστοιχεί στο 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη για κάθε μήνα που αναγνωρίζεται. Η αναγνώριση του χρόνου σπουδών αφορά:
Σε ανώτερη ή ανώτατη σχολή στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου και
Σε μέσες επαγγελματικές σχολές, δημόσιες ή ιδιωτικές που έχουν αναγνωριστεί από το κράτος, μετά τη συμπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας. Οι σχολές αυτές θα γνωστοποιηθούν εγκαίρως.
Ο χρόνος που θα αναγνωρίζεται θα είναι ίσος με τα επίσημα ακέραια έτη σπουδών της οικείας σχολής, τα οποία προβλέπονται κατά τον χρόνο της αποφοίτησης.
Η ρύθμιση αναφέρεται σε αποφοίτηση, δηλαδή σε περάτωση των σπουδών, δεν θα είναι δυνατή η αναγνώριση του χρόνου σπουδών αν δεν έχει αποκτηθεί το σχετικό πτυχίο ή δίπλωμα.
7 Ερώτηση: Τι θα πληρώσει ένας ασφαλισμένος για να αναγνωρίσει τον χρόνο ανατροφής παιδιών;
Απάντηση: Ο χρόνος ανατροφής παιδιών αναγνωρίζεται με την καταβολή εισφορών που αντιστοιχεί στο 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη για κάθε μήνα που αναγνωρίζεται.
8 Ερώτηση: Πώς θα αναγνωριστεί η εκπαιδευτική άδεια ή ο χρόνος απεργίας;
Απάντηση: Για τους χρόνους εκπαιδευτικής άδειας ή απεργίας ο εργαζόμενος καταβάλλει για κάθε μήνα που θα αναγνωρίσει ποσό που αντιστοιχεί στο 20% του συντάξιμου μισθού που έχει κατά τον μήνα υποβολής της αίτησης.
9 Ερώτηση: Τι θα πληρώσουν οι ασφαλισμένοι για να αναγνωρίσουν τον χρόνο ανεργίας;
Απάντηση: Για τον χρόνο της επιδοτούμενης ανεργίας δεν καταβάλλονται εισφορές. Ο χρόνος αυτός αναγνωρίζεται χωρίς εξαγορά για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Για οποιοδήποτε άλλο χρόνο ανεργίας ή κενού ασφάλισης που υπάρχει μετά την πρώτη ασφάλιση σε οποιοδήποτε φορέα, ο εργαζόμενος πληρώνει εισφορά για κάθε μήνα που θα αναγνωρίσει, ίση με το 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτό ισχύει κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
10 Ερώτηση: Μπορεί ένας ασφαλισμένος να αναγνωρίσει τα πλασματικά έτη για να πάρει σύνταξη σε μικρότερη ηλικία;
Απάντηση: Στην πραγματικότητα και σε πολλές περιπτώσεις με την αναγνώριση των πλασματικών χρόνων παρέχεται η δυνατότητα στον εργαζόμενο να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα νωρίτερα, οπότε αποφεύγει τη μεγάλη αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ή των επιπλέον ετών εργασίας.
Εφάπαξ ή με δόσεις
Πώς θα γίνεται η πληρωμή για την αναγνώριση;
11. Απάντηση: Η πληρωμή γίνεται εφάπαξ εντός τριμήνου από την ειδοποίηση του ταμείου, οπότε υπάρχει έκπτωση 15% στο ποσό. Παρέχεται όμως η δυνατότητα το συνολικό ποσό να εξοφληθεί σε τόσες μηνιαίες δόσεις όσοι είναι οι μήνες που αναγνωρίζονται. Στην περίπτωση που κάποιος εργαζόμενος συνταξιοδοτείται η δόση παρακρατείται από τη σύνταξη με ποσό ίσο με το1/4 αυτής.
ΤΙ, ΠΩΣ ΚΑΙ ΠΟΣΟ
Χρήσιμες συμβουλές για τους ασφαλισμένους
Στην εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας προβλέπονται μεταξύ άλλων τα εξής:
? Ο χρόνος σπουδών, ο χρόνος μαθητείας, καθώς και ο χρόνος ανεργίας αναγνωρίζονται τόσο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος όσο και για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης, ύστερα από αίτηση του ασφαλισμένου.
Για κάθε αναγνωριζόμενο μήνα καταβάλλεται ποσό εξαγοράς, το οποίο προκύπτει από τον υπολογισμό ποσοστού 20% για τους φορείς κύριας ασφάλισης και ποσοστού 6% για τους φορείς επικουρικής ασφάλισης, υπολογιζομένων στο 25πλάσιο του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη που ισχύει κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης.
Καταβολή
Περαιτέρω, καθορίζεται ο τρόπος καταβολής του ποσού εξαγοράς που προκύπτει από τις παραπάνω αναγνωρίσεις (είτε εφάπαξ με έκπτωση 15%, είτε σε μηνιαίες δόσεις ίσες με τους αναγνωριζόμενους μήνες, είτε με παρακράτηση του 1/4 του ποσού της σύνταξης).
Ως προς την προσμέτρηση του χρόνου απουσίας από την εργασία λόγω κύησης και λοχείας και των ημερών επιδότησης λόγω ασθένειας και τακτικής ανεργίας, επισημαίνεται ότι αυτές λαμβάνονται υπόψη, μόνο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος και όχι για τον προσδιορισμό του δικαιούμενου ποσού σύνταξης.
Αν δηλαδή ένας ασφαλισμένος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης, αλλά έχει πραγματοποιήσει 24 χρόνια και 2 μήνες ασφάλισης και έχει επιδοτηθεί λόγω ανεργίας, καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού του βίου για 20 μήνες, μπορεί να συνυπολογίσει τους 10 από αυτούς προκειμένου να συμπληρώσει τα 25 έτη ασφάλισης που απαιτούνται. Ωστόσο το ποσό της σύνταξής του θα υπολογισθεί βάσει των 24 ετών.
Εκτός του χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας, για όλους τους υπόλοιπους χρόνους (της παρ. 18 του άρθρου 10), το κάθε πλήρες έτος αναγνωριζόμενου χρόνου αντιστοιχεί σε 300 ημέρες ή 12 μήνες ασφάλισης (κάθε μήνας = 25 ημέρες ασφάλισης).
Ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών αναγνωρίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του ν.1483/84.
Ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας αναγνωρίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν.2084/92, όπως ισχύει, μετά τη τροποποίησή του με το άρθρο 5 του ν.2335/1995.
Στρατιωτική θητεία
Πώς αναγνωρίζεται από μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες
Με… έκπτωση θα αναγνωρίζεται από τη νέα χρονιά η στρατιωτική θητεία. Συγκεκριμένα το ποσό εξαγοράς του αναγνωριζόμενου χρόνου στρατιωτικής θητείας καταβάλλεται μειωμένο κατά 30% για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα από 1ης Ιανουαρίου 2011 και μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2014.
Από την 1η Ιανουαρίου 2015 η έκπτωση φτάνει το 50%, ανεξάρτητα από τον τρόπο καταβολής του ποσού (π.χ. εφάπαξ, με δόσεις). Σε καμία όμως περίπτωση το τελικά καταβαλλόμενο ποσό δεν μπορεί να είναι κατώτερο αυτού που προκύπτει με βάση υπολογισμού το 25πλάσιο του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη, όπως ισχύει σήμερα. Σημειώνεται πως σε όλα τα Ταμεία ο χρόνος στρατιωτικής θητείας αναγνωρίζεται με την καταβολή εισφοράς που αντιστοιχεί στο άθροισμα των εισφορών εργαζόμενου και εργοδότη, επί των συντάξιμων αποδοχών που έχει ο εργαζόμενος κατά τον μήνα υποβολής της αίτησης. Οι υποψήφιοι συνταξιούχοι πρέπει να γνωρίζουν πως:
Για τους μισθωτούς η εισφορά στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι το 20% επί των συντάξιμων αποδοχών.
Για τους δημόσιους υπαλλήλους είναι 6,67% επί των συντάξιμων αποδοχών.
Για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες η εισφορά για κάθε μήνα που αναγνωρίζεται είναι ίση με την εισφορά που καταβάλλει ο ασφαλισμένος στον κλάδο σύνταξης.
Παράδειγμα: Μισθωτός ασφαλισμένος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το έτος 2012, με αναγνώριση ενός έτους στρατιωτικής υπηρεσίας. Αν οι αποδοχές του τελευταίου μήνα πλήρους απασχόλησής του πριν από την υποβολή της αίτησης αναγνώρισης ανέρχονται σε 1.100 ευρώ, το ποσό της εξαγοράς της στρατιωτικής υπηρεσίας, βάσει των διατάξεων του ν. 1358/1983, θα ανέλθει σε 1.100 X 20% X 12 μήνες = 2.640 ευρώ. Μετά τη μείωσή του κατά 30% το ποσό διαμορφώνεται στα 1.848 ευρώ. Εφόσον, όμως, το ποσό αυτό υπολείπεται του ποσού που προκύπτει αν ο υπολογισμός του προβλεπόμενου ποσοστού (20%) γίνει επί του 25πλάσιου του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη που θα ισχύει το 2012, θα καταβληθεί το μεγαλύτερο ποσό.
Είναι ευνόητο ότι στο κατά περίπτωση προκύπτον ποσό εξαγοράς μπορεί να γίνει στη συνέχεια και η κατά 15% μείωση που προβλέπεται, από τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 2 του ν. 1358/83, σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής.

ΠΗΓΗ: Έθνος